Proteinler yaşamın yapı taşlarından biri. Vücutta kas inşa etmek ve hastalıklarla savaşmak gibi çeşitli işlevler gerçekleştiriyor. “Euronews’un haberine göre yeni araştırmada yapay zekânın simüle ettiği EsmGFP adı verilen protein daha önce bilinmeyen bir yeşil floresan protein türü. Doğada denizanasına ve mercanlara parıltılarını veren şey, bu tür yeşil floresan proteinler. Yapay zekânın simüle ettiği EsmGFP proteini şu anda yalnızca bilgisayar ortamında bir koddan ibaret. Yani yapay zekâ aslında, EsmGFP’yi oluşturma talimatlarını içeren harf dizisini buldu.
Üstelik bu kod, doğada bilinen en yakın floresan proteine yalnızca yüzde 58 oranında benziyor. Dizinin geri kalanı benzersiz ve doğada evrimleşmesi için toplam 96 farklı genetik mutasyon gerekiyor.
YENİ İLAÇLAR GELİŞTİRİLEBİLİR
Hakemli bilimsel dergi Science’ta yayınlanan çalışmaya göre, bu mutasyonların kendiliğinden evrimleşmesi 500 milyon yıldan fazla sürebilir. Araştırmacılara göre bu başarı, şirketin geliştirdiği en son yapay zekâ modellerinden biri olan ESM3 sayesinde mümkün oldu.
ESM3, araştırmacıların verdiği eksik protein kodlarındaki boşluklarını doldurarak ve evrim sürecinin girebileceği tüm olası yolları hesaplayarak çalışıyor.
Evolutionary Scale ‘in kurucu ortağı Alex Rives, Live Science’a yaptığı açıklama şunları söyledi: “ESM3’ün temel biyolojiyi öğrendiğini ve evrimin keşfettiği alanın dışında işlevsel proteinler üretebildiğini bulduk.” Araştırmacılar, denizanası ve mercanlarda görülenlere benzer şekilde parlayan proteinin yeni ilaçların geliştirilmesini sağlayabileceğini söylüyor.
Alp Serdar Aktürk